در داخل تابلو برق قطعات الکتریکی بسیار زیادی وجود دارد که هر یک از آن‌ها عملکرد خاصی را برعهده دارند. کارکرد همزمان این تجهیزات موجب بالارفتن دمای محیط تابلو می‌شود و می‌تواند بسیار خطرناک باشد؛ پس باید برای این مشکل راه‌حلی در پیدا کرد. معمولا در تابلوهای برق از تجهیزات خنک‌کننده استفاده می‌شود تا از هرگونه حادثه جلوگیری شود. یکی از این تجهیزات ضروری، فن تابلو برق است.
در این مقاله از آرین پرتو قصد داریم به سوال پاسخ دهیم که فن تابلو برق چیست؟ چند نوع دارد؟ و یک فن خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟ اگر شما هم می‌خواهید با این نوع فن بیشتر آشنا شوید تا آخر مقاله همراه ما باشید.
فن تابلویی چه ویژگی‌هایی دارد؟
بعد از اینکه متوجه شدیم فن تابلو برق چیست؟ باید بدانیم فن تابلویی مناسب چه ویژگی‌هایی دارد. یک فن معمولا به‌صورت قابی مربع شکل و در سایزها و جنس‌های مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شود. البته این نوع فن را می‌توان در تجهیزات دیگر مانند کامپیوترها مشاهده کرد.
فن تابلو برق را معمولا در ابعاد 8×8، 9×9، 12×12، 13×13، 15×15، 15×17، 20×20، 22.5×22.5، 25×25 و 30×30 سانتی‌متر تولید می‌شود. اندازه‌های 12×12 و 20×20 دو سایز پرمصرف و پرطرفدار آن در بازار هستند. البته این نکته را در نظر داشته باشید که هر چقدر فن بزرگ‌تر باشد، قدرت آن برای خنک‌کاری داخل تابلو برق بیشتر خواهد بود. از آنجایی که این نوع فن هوای داخل تابلو به‌بیرون منتقل می‌کند به آن فن تابلویی دمنده هم گفته می‌شود.
فن‌ها معمولا از دو قسمت بدنه و پره ساخته می‌شوند. برای ساخت فریم یا بدنه آن از دو جنس فلز یا آلومینیوم استفاده می‌شود و جنس پره را از پلاستیک باکالیت ساخته می‌شود. البته مواردی هم وجود دارد که جنس پره هم از فلز است. فن‌هایی که جنس بدنه و پره آن‌ها فلزی است به آن‌ضدحریق یا ضد انفجار می‌گویند. تعداد پره‌ها در مدل‌های مختلف با هم متفاوت است و معمولا آن‌ها دارای 5 تا 10 پره هستند.
همچنین بخوانید: ساخت تابلو برق
فن تابلو برق باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
فن تابلو برق دمای داخل آن را کاهش می‌دهد و از بروز هرگونه حادثه جلوگیری می‌کند. علاوه‌براین، عمر مفید قطعات و تجهیزات داخل تابلو مانند باتری و یو‌پی‌اس را افزایش داده و به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند. خروج گردوغبار و کنترل و تهویه هوای داخل تابلو برق از کارایی‌های دیگر فن است؛ پس می‌توان گفت فن یکی از قطعات ضروری در تابلوسازی است.
در زمان خرید و انتخاب فن تابلو برق باید چندین نکته را در نظر داشته باشید. مهم‌ترین ویژگی‌هایی که یک فن باید داشته باشد باید به موارد زیر اشاره کرد:
- قبل از خرید فن، به سایز و ابعاد تابلو برق توجه داشته باشید؛ پس باید در نظر داشته باشید، میزان حرارتی که تابلو تولید می‌کند، چقدر است. برای اینکه حرارت تولیدشده توسط تابلو را به‌دست آورید، از اختلاف جریان ورودی و خروجی استفاده کنید؛
- فن‌ها گاهی اوقات در مجاورت مواد خورنده و اسیدی قرار می‌گیرند؛ اگر فنی که شما استفاده می‌کنید این شرایط را دارد باید از نوع ضد جرقه استفاده کنید؛
- به مقدار حجم واقعی که در بخش ورودی فن قرار دارد و با واحد فوت مکعب بر دقیقه اندازه‌گیری می‌شود، گذر حجمی گفته می‌گویند؛ باید در زمان انتخاب فن تابلو برق به مقدار گذر حجمی توجه داشته باشید؛
- باید به ولتاژ ورودی تابلو توجه داشته باشید؛ مقدار ولتاژ یک تابلو برابر 12 تا 220 ولت است. اگر یک تابلو برق دارای ولتاژ AC است، باید فن متناسب با آن را در تهیه کنید. برای اینکه بتوانید ولتاژ مناسب فن را انتخاب کنید از کاتالوگ آن کمک بگیرید؛
- فن‌ها را می‌توان روی درب تابلو برق نصب کرد تا به تهویه و خنک نگه‌داشتن محیط داخل تابلو کمک کند. بعضی از فن‌ها هستند که در قسمت سقف تابلو نصب می‌شوند و در اصطلاح به آن‌ها فن سقفی تابلو برق می‌گویند.
انواع فن تابلو برق
فن تابلو برق را از دو جنبه می‌توان دسته‌بندی کرد. در حالت کلی این نوع فن‌ها را به سه دسته محوری، گریز از مرکز و انواع خاص تقسیم می‌شود. فن محوری با ایجاد هوای کم‌فشار اما پرحجم خیلی سریع داخل تابلو برق را خنک می‌کند. نحوه کار فن گریز از مرکز مقداری متفاوت است؛ بدین صورت که هوای را به مرکز فن می‌کشد و سپس آن را با زاویه 90 درجه تخلیه می‌کند.
با توجه به موتوری که در فن استفاده می‌شود آن به دو نوع فن تابلویی AC و DC تقسیم می‌کنند. نوع موتور فن در طول عمر آن بسیار حائز اهمیت است. معمولا در فن‌ها از دو موتور نوع بلبرینگی و بوشی استفاده می‌شود.
موتور نوع بلبرینگی معمولا در حدود 4000 ساعت طول عمر می‌کنند؛ البته موتورهای نوع بوشی عمر کمتری دارند و در حدود 1500 ساعت کار خواهند کرد، پس می‌توان به این نتیجه رسید که قیمت تابلو برق با موتور بلبرینگی بالاتر از موتور بوشی است.
همچنین برای آشنایی بیشتر با انواع تابلو برق و کاربردهای آن ها پیشنهاد میکنیم مقاله برق هوشمند ساختمان را مطالعه کنید.
قیمت فن تابلویی در بازار به چه عواملی بستگی دارد؟
قیمت فن تابلو برق به فاکتورهای زیادی بستگی دارد. برندهای زیادی فن را تولید و به بازار عرضه می‌کنند؛ در زمان خرید باید به این نکته توجه داشته باشید که از برندی معتبر خرید می‌کنید یا خیر. مشخصات تابلو برق هم در قیمت آن تاثیرگذار خواهند بود؛ هرچقدر جنس پره‌ها و جنس بدنه فن باکیفیت‌تر باشد، به‌طبع قیمت آن بیشتر خواهد بود.
یک فن تابلویی با بدنه و پره فلزی قیمت بالاتری نیست به یک فن با پره و بدنه پلاستیکی دارد. سایز فن هم در تعیین قیمت آن مهم هستند. هرچقدر ابعاد فن بزرگ‌تر باشد، باید این انتظار را هم داشت که برای آن هزینه بیشتری پرداخت کرد.
سخن پایانی
فن تابلو برق چیست؟ در داخل تابلو برق تجهیزات بسیار زیادی وجود دارد. از آنجایی که این قطعات به‌طور مرتب کار می‌کنند؛ پس قطعا مقدار گرمای زیادی را تولید می‌کنند. برای اینکه بتوان از قطعات داخل تابلو برق محافظت کرد باید از تجهیزات خنک‌کننده کمک گرفت. فن تابلویی می‌تواند بهترین پیشنهاد باشد. این فن معمولا روی بدنه یا سقف تابلو نصب می‌شود و هوای داخل را خنک می‌کند.
در انتخاب و خرید فن تابلو برق باید چند نکته را در نظر داشته باشید؛ اولین نکته‌ای که باید به آن توجه شود، باید مقدار حرارتی که تابلو تولید می‌کند به‌دست آورید. جنس فریم و پره‌ها آن هست که باید از استحکام کافی برخوردار باشند.
