یکی از اصلی‌ترین قطعات و بخشهای تشکیل دهنده هر ساختمان، تابلو برق است. در بین انواع و اقسام تابلو‌های برق در ساختمان‌ها، تابلو برق دو کنتوره از مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها است. این وسایل که در اکثر موارد به شکل جعبه‌ای در بخشهای مختلف ساختمان‌ها قرار می‌گیرند، در واقع منبع توزیع برق کل ساختمان هستند. همچنین اتصالات بسیار مهم و ارزشمندی به صورت پیچیده در داخل آن‌ها قرار گرفته‌اند. در ادامه پس از پاسخ به این پرسش که تابلو برق دو کنتوره چیست، ضمن بررسی عملکرد تابلو برق دو کنتوره در مورد ویژگی‌های آن نیز صحبت خواهیم کرد.
تابلو برق دو کنتوره چیست؟
همانطور که در ابتدای متن اشاره شد، تابلو برق دو کنتوره یک وسیله پر کاربرد در ساختمان است که وظیفه کنترل جریان برق ساختمان را به عهده دارد. به طوری که انواع و اقسام تجهیزات و قطعات کنترلی و محافظتی برق ساختمان در یک جعبه فلزی یا پلاستیکی قرار گرفته شده است. به همین علت ایمنی و سالم بودن این قطعه بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا در صورت وجود نقص در هریک از قطعات تشکیل دهنده این وسیله، احتمال بروز خطراتی همچون برق گرفتگی و… بسیار افزایش می‌یابد.
ضمن شناخت این نوع تابلو برق، لازم است اشاره کنیم که تابلو برق‌ها دارای انواع مختلفی هستند. از جمله اصلی‌ترین موارد در خصوص تقسیم‌بندی تابلو برق‌ها، می‌توان به تابلو برق سلولی، تمام بسته دیوار و… اشاره کرد. در این میان تابلو برق‌های تمام بسته دیواری خود، سه نوع مختلف را شامل می‌شوند. این سه نوع عبارت‌اند از:
- اصلی: تابلوی اصلی به قسمت پست برق در ساختمان‌ها متصل است. همچنین نکته قابل توجهی که این نوع تابلو برق را از دیگر تابلو برق‌های تمام بسته دیوار متمایز می‌کند، متصل شدن به سمت فشار ضعیف ترانس است.
- نیمه اصلی: نوع دوم، تابلو نیمه اصلی است. این نوع تابلو برق‌ها که در بلوک‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به صورت مستقل فاقد کارایی هستند. بنابراین کاربرد تابلو برق دو کنتره که از نوع نیمه اصلی باشد، تقریباً صفر است. همچنین این نوع تابلو‌ها بخش مستقلی از مجموعه برق‌رسانی را توزیع میکنند و به منظور انجام این کار از تابلو اصلی تغذیه میکنند.
- فرعی: علاوه بر موارد ذکر شده، یکی دیگر از انواع تابلو برق‌ها، تابلو برق فرعی است. این نوع تابلو برق نیز همانند تابلو برق نیمه اصلی، فاقد عملکرد منحصر به فرد و مستقل است. همچنین برای پخش و توضیع فضای نسبتاً کوچکی همچون موتورخانه و… مورد استفاده قرار میگیرد.
توجه داشته باشید که محل قرارگیری تابلو برق، باید در نزدیکی درب اصلی ورودی ساختمان باشد؛ زیرا این قطعه ارتباط مستقیم با برق ورودی دساختمان دارد و باید توانایی دریافت برق از طریق تیر‌های برق را داشته باشد.
عملکرد تابلو برق دو کنتوره چگونه است؟
به عنوان مهم‌ترین کاری که تابلو برق دو کنتوره انجام می‌دهد، می‌توان به تشخیص خطرات احتمالی در حوزه انتقال برق در طبقات مختلف اشاره کرد. این وسیله به پیشگیری از چنین خطراتی نیز می‌پردازد. به عنوان مثال می‌توان به افزایش ناگهانی جریان برق ساختمان اشاره کرد. در این هنگام، این تابلو برق، با ارسال پالس مخالف باعث کاهش جریان برق و نرمال شدن آن خواهد شد. درصورتی که این قطعه در موارد اضطراری به درستی عمل نکند، ممکن است آسیب جدی به وسایل الکترونیکی ساختمان وارد شود.
تابلو برق دو کنتوره چه کاربرد هایی دارد؟
تابلو برق دو کنتوره به منظور تأمین و کنترل سیستم برق بخشهای مختلف یک ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. به همین علت وجود این قطعه در تمام ساختمانهای مسکونی، تجاری و… لازم و ضروری است. به علت کاربردهای گسترده این قطعه پراهمیت، در هر واحد که متراژی بین ۸۰ الی ۲۲۰ متر داشته باشد، از یک کنتور تک فاز استفاده میکنند.
لازم به ذکر است که اگر متراژ واحد‌های مسکونی یا تجاری از حداکثر مقدار ذکر شده بیشتر باشند، باید از تابلو برق سه فاز استفاده شود. البته ضمن توجه به موارد ذکر شده، در بسیاری از موارد به علت وجود لوازم جانبی، مخصوصاً در ساختمانهای دارای موتورخانه، ممکن است نیاز باشد تا از کنتور سه فاز دیماندی استفاده شود. در صورتی که ساختمان دارای آسانسور باشد، کنتور عمومی باید از نوع سه فاز باشد. همچنین در ساختمانهای بدون آسانسور از کنتور‌های تک فاز استفاده می‌شود. تابلو برق دوکنتوره می‌تواند به صورت رو کار، توکار یا ایستاده طراحی شود.
مراحل و نحوه نصب تابلو برق دو کنتوره
در هنگام نصب تابلو برق دو کنتوره، توجه به برخی نکات بسیار حائز اهمیت است که عبارت‌اند از:
فاصله و ارتفاع مناسب
یکی از مهم‌ترین نکات در این حوزه، فاصله و ارتفاع کنتور از سطح زمین است. به این ترتیب، کنتور‌ها باید از حداقل ارتفاع ۱۸۰ سانتی‌متر الی ۲ متر از سطح زمین برخوردار باشند. البته این میزان ارتفاع با توجه به تک فاز یا سه فاز بودن کنتور می‌تواند متفاوت باشد. اما حداقل ۱۸۰ الی ۲۰۰ سانتی‌متر ارتفاع حتماً باید رعایت شود. به عنوان مثال در مجتمع‌های نسبتاً بزرگ، حفظ حداقل ۲۲۰ سانتی‌متر برای ارتفاع لازم و ضروری است. همچنین در چنین ساختمان‌هایی، بایستی فاصله این نوع تابلو برق از سطح زمین حداقل ۸۰ سانتی‌متر باشد.
فضای مورد نیاز
از دیگر نکات بسیار مهم در حوزه نصب تابلو برق، می‌توان به میزان فضای مورد نیاز برای اطراف آن اشاره کرد. برای مثال اکثر مهندسان در هنگام نصب، فاصله‌ای در حدود ۱ متر را در قسمت جلویی تابلو برق خالی می‌گذارند. انجام این کار به افراد این امکان را می‌دهد که در صورت مواجه شدن با هر نوع مشکل یا ایرادی در این قطعه، به راحتی و با داشتن فضای کافی بتوانند به تعمیر آن بپردازند.
اتصال سیم ارت به بدنه تابلو برق
علاوه بر موارد ذکر شده، یکی دیگر از نکاتی که بسیاری از مهندسان از انجام آن اجتناب میکنند، اتصال سیم ارت به بدنه تابلو برق دو کنتوره است. البته این امر باید تنها در هنگامی انجام شود که بدنه تابلو برق فلزی باشد. به علاوه، دیواره‌ها و بدنه تابلو برق بایستی دارای ضخامتی به اندازه حداقل ۱ و نیم میلی‌متر باشد.
ساخت قاب
پس از مشخص کردن میزان کنتور‌های لازم برای تابلو برق لازم است که یک قاب تابلو به اندازه ۱۸ سانتی‌متر ساخته شود. جنس قاب باید از جنس گالوانیزه باشد تا حاوی ویژگی‌های مورد نیاز باشد. این قاب تابلو، باید در محل نصب تابلو قرار داده شود. همچنین فاصله‌ای در حدود ۵ سانتی‌متر در اطراف قاب باید آزاد گذاشته شود.
فاصله مناسب
همچنین یکی دیگر از مواردی که در هنگام نصب باید مورد توجه قرار گیرد، فاصله آن از کنتور گاز است. حداقل فاصله مورد نیاز برای فاصله تابلو برق با دیگر کنتور‌ها بایستی حداقل ۶۰ سانتی‌متر الی ۱ متر باشد. در غیر این صورت ممکن است منجر به ایجاد خطر شود. همچنین کشوی نصب شدن تابلو برق نیز بسیار مهم و ضروری است.
قیمت و نحوه خرید تابلو برق دو کنتوره
قیمت تابلو برق دو کنتوره نیز از دیگر مسائل حائز اهمیت در هنگام خرید این قطعه است. واضح است که قیمت تابلو‌های برق با توجه به تعداد کنتور‌های آن‌ها متفاوت است. به طوری که قیمت این تابلو برق کمی متفاوت‌تر از تابلو برق چهار کنتوره است. البته نکته قابل توجه در این خصوص این است که قیمت این وسایل به طور کلی به قطعات تشکیل دهنده و برند آن‌ها بستگی دارد.
بنابراین در صورتی که از قطعات باکیفیتی برای ساخت این وسایل استفاده شده باشد، هزینه و قیمت آن‌ها نیز بالاتر خواهد بود. البته علاوه بر جنس قطعات تشکیل دهنده، اجرت ساخت نیز تأثیر بسزایی در قیمت تابلو برق خواهد داشت. به طوری که در هنگام مراجعه به مراکز مختلف برای خرید تابلو برق دو کنتوره ممکن است با تفاوت قیمت مواجه شوید. بنابراین بهتر است پیش از هرچیز به دریافت اطلاعات کافی در خصوص بهترین برند‌های تولید‌کننده تابلو برق بپردازید.
توجه داشته باشید که در صورتی که قطعات تشکیل دهنده تابلو برق از پیچیدگی بیشتری برخوردار باشند، هزینه آن‌ها نیز بالاتر خواهد رفت؛ زیرا در این موارد، وقت و تخصص بیشتری برای تهیه این قطعات به کار رفته است.
نکته مهمی که باید در هنگام خرید تابلو برق مورد توجه قرار بگیرد، نوسانات ارز است. به این ترتیب با توجه به اینکه روز به روز قیمت ارز در حال افزایش است، نمی‌توان در حال حاضر قیمت قطعی و دقیقی برای تابلو برق ارائه داد. بنابراین با توجه به اینکه تعداد بسیار زیادی از قطعات تشکیل دهنده تابلو برق خارجی هستند، قیمت این وسیله نیز ارتباط مستقیمی با قیمت ارز خواهد داشت.
سخن پایانی
همان طور که در تمام متن اشاره شد، تابلو برق دو کنتوره از اصلی‌ترین قطعات تشکیل دهنده اکثر ساختمان‌ها است. این وسیله به واسطه قطعات تشکیل دهنده آن، توانایی کنترل جریان برق را خواهد داشت. البته با توجه به ساختار تشکیل دهنده این قطعه، شناخت ویژگی‌ها، آشنایی با نحوه عملکرد، توجه به نکات مهم در هنگام نصب آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد با آرین پرتو همراه باشید.
