طیف وسیعی از دستگاه و لوازم اندازه گیری در تابلو برق وجود دارد که متخصصان برای اندازه گیری چندین پارامتر الکتریکی از آنها استفاده می‌کنند. هدف از نوشتن این مقاله این است که شما را با عملکرد برخی از تجهیزات و دستگاه‌های مهم تابلو برق آشنا کنیم. از این رو در مورد انواع و بهترین برندهای این لوازم صحبت می‌کنیم. لطفا تا اتنها همراه ما باشید.
معرفی انواع لوازم اندازه گیری تابلو برق
ممکن است در اندازه گیری تابلو برق، با برخی از لوازم مواجه شوید که نسبت به سایرین مورد استفاده بیشتری قرار گیرند مانند آمپرمتر، ولت متر و… که می‌توان آنها را از پرکاربردترین لوازم اندازه گیری در تابلو برق معرفی کرد. در ادامه شما را با تجهیزات اندازه گیری در تابلو برق که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند آشنا می‌کنیم.
- آمپرمتر: آمپرمتر یکی از ابزارهای اندازه‌گیری در مدارهای برقی است که برای اندازه‌گیری جریان الکتریکی در مدارهای برقی استفاده می‌شود. این دستگاه در مدارهای برقی به صورت سری قرار می‌گیرد و مقدار جریان الکتریکی را نشان می‌دهد. برای استفاده از آمپرمتر باید آن را به طور مستقیم به مدار الکتریکی متصل کرد و در مسیر جریان الکتریکی قرار داد تا بتوان مقدار جریان را اندازه گیری کرد. به دلیل داشتن مقاومت داخلی کم، آمپرمتر معمولاً به طور مستقیم به مدار الکتریکی وصل نمی‌شود و برای جلوگیری از تخریب آن باید با استفاده از یک رزیستور از نوع شناور به مدار الکتریکی وصل شود.
- ولت‌متر: ولت‌متر یا ولتاژمتر یکی از ابزارها و لوازم اندازه گیری در تابلو برق و مدارهای الکتریکی است که برای اندازه‌گیری ولتاژ الکتریکی استفاده می‌شود. ولت‌متر در مدارهای برقی به صورت موازی قرار می‌گیرد و به دو سر مدار متصل می‌شود تا ولتاژ الکتریکی را نشان دهد. برای اندازه‌گیری ولتاژ الکتریکی در مدارهای برقی، ولت‌متر باید به طور مستقیم به مدار الکتریکی وصل شود تا ولتاژ را اندازه گیری کند. به دلیل داشتن مقاومت داخلی بالا، ولت‌متر معمولاً به صورت موازی به مدار الکتریکی وصل می‌شود تا مقاومت مدار تغییر نکند و اندازه‌گیری دقیق‌تری انجام شود.
- فرکانس سنج: این ابزار معمولاً شامل یک صفحه نمایش، ورودی سیگنال، یک واحد اندازه‌گیری و الکترونیک‌های مرتبط با پردازش سیگنال است. در تابلوهای برق، فرکانس‌سنج معمولاً برای اندازه‌گیری فرکانس سیگنال‌های برق مانند جریان و ولتاژ استفاده می‌شود. این اندازه‌گیری می‌تواند به عنوان یکی از روش‌های کنترل و نظارت بر شبکه برق، مخصوصاً در صنایع بزرگ و پیچیده، مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، فرکانس‌سنج می‌تواند به عنوان یکی از وسایل اندازه‌گیری و نظارت بر تجهیزات الکتریکی مانند موتورها و ژنراتورها نیز استفاده شود. با استفاده از این ابزار، می‌توان از نوسانات فرکانس سیگنال‌های الکتریکی در تجهیزات الکتریکی، به عنوان یکی از علائم تخریب یا نقصان آگاه شد و در مراحل تعمیر و نگهداری اقدامات لازم را انجام داد.
- کیلووات‌ساعت‌سنج: این ابزار میزان انرژی برق مصرفی یک دستگاه را با واحد کیلووات‌ساعت (kWh) نمایش می‌دهد. کیلووات‌ساعت‌سنج یا اندازه‌گیری مصرف انرژی برق، در تابلوهای برق به عنوان یکی از وسایل کنترل و نظارت بر مصرف برق در سیستم‌های برق استفاده می‌شود. با استفاده از این ابزار، میزان مصرف برق در یک دوره زمانی مشخص را می‌توان اندازه گرفت و در نتیجه، هزینه مصرف برق برای آن دوره محاسبه شود. این ابزار می‌تواند در کنترل و مدیریت مصرف برق در ساختمان‌های مسکونی و تجاری، به عنوان یکی از وسایل کنترل هزینه‌های انرژی، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین، کیلووات‌ساعت‌سنج در صنایع بزرگ و پیچیده نیز به کار می‌رود. با استفاده از کیلووات‌ساعت‌سنج، میزان مصرف برق در این صنایع اندازه‌گیری و کنترل می‌شود.
- ترمومتر: در تابلوهای برق، ترمومتر به منظور نظارت بر دمای دستگاه‌ها و تجهیزات برقی استفاده می‌شود. این ابزار می‌تواند به صورت دیجیتال یا آنالوگ باشد و دارای سنسور حساس به دما است. با استفاده از ترمومتر، دمای دستگاه‌ها و تجهیزات مختلف در سیستم برقی به طور مداوم نظارت و کنترل می‌شود و در صورتی که دمای آنها به حد نامطلوبی برسد، اقدامات لازم برای خنک کردن یا گرم کردن آنها انجام می‌شود.
- هیدرومتر: هیدرومتر در صنایع مختلف، از جمله صنعت برق، به عنوان یکی از وسایل کنترل و نظارت بر رطوبت هوا و مواد مختلف استفاده می‌شود که یکی از رایج‌ترین لوازم اندازه گیری در تابلو برق است. در تابلوهای برق نیز هیدرومتر به منظور نظارت بر رطوبت هوا و تجهیزات مختلف، استفاده می‌شود. رطوبت هوا می‌تواند بر تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی تاثیر منفی بگذارد و باعث خرابی و کاهش عمر آنها شود. در نتیجه، هیدرومتر می‌تواند به صورت مداوم، رطوبت هوا را اندازه‌گیری و در صورت نیاز، اقدامات لازم برای کاهش یا افزایش رطوبت هوا انجام دهد.
- دیتالاگر: دیتالاگر معمولاً شامل یک دستگاه قابل حمل با صفحه نمایش است که می‌تواند به کامپیوتر متصل شده و داده‌های ثبت شده را در آن ذخیره کند. در تابلوهای برق، دیتالاگر به منظور ثبت و نظارت بر داده‌های مختلف از جمله ولتاژ، جریان و دما استفاده می‌شود. این ابزار به کمک حسگرهای مختلف، اطلاعاتی را در مورد وضعیت تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی در اختیار قرار می‌دهد. در نتیجه، با استفاده از دیتالاگر می‌توان از وضعیت تجهیزات برقی آگاه شد و در صورت نیاز، اقدامات لازم برای پیشگیری از خرابی‌های ناشی از تغییر وضعیت تجهیزات را انجام داد.
- ترانس‌های جریان و ولتاژ: ترانس‌های جریان و ولتاژ از ابزارهای مهم در تابلوهای برق هستند که به منظور اندازه‌گیری جریان و ولتاژ در سیستم‌های برقی به کار می‌روند. ترانس جریان با توجه به نیاز سیستم، می‌تواند جریان AC و DC را اندازه‌گیری کند. این ابزار به منظور ایمنی و کاهش خطرات ناشی از جریان‌های بیش از حد در سیستم‌های برقی استفاده می‌شود. ترانس ولتاژ نیز به منظور اندازه‌گیری ولتاژ AC و DC در سیستم‌های برقی به کار می‌رود. ترانس ولتاژ معمولاً برای کاهش ولتاژ از سطح بالایی به سطح پایین‌تر استفاده می‌شود. این ترانس در مدارهای ایمنی سیستم‌های برقی، مثل مدارهای قطع کننده، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در کل، ترانس‌های جریان و ولتاژ در تابلوهای برق به منظور اندازه‌گیری دقیق جریان و ولتاژ در سیستم‌های برقی و کاهش خطرات ناشی از جریان‌های بیش از حد استفاده می‌شوند.
- مولتی‌متر: مولتی‌متر یکی از ابزارهای مهم در تابلوهای برق است که برای اندازه‌گیری جریان، ولتاژ و مقاومت در سیستم‌های برقی استفاده می‌شود. این ابزار به دلیل دقت بالا و کاربرد چندگانه‌ای که دارد، بسیار مفید است. مولتی‌مترها معمولاً از قطعات الکترونیکی تشکیل شده‌اند که امکان اندازه‌گیری مقدار جریان، ولتاژ و مقاومت را با دقت بالا به کاربران می‌دهند. این ابزار می‌توانند در انواع مختلف ولتاژ و جریان AC) و (DC و همچنین مقاومت‌ها با مقادیر مختلف کاربرد داشته باشند. استفاده از مولتی‌متر می‌تواند به کاربران اجازه دهد تا مقدار جریان، ولتاژ و مقاومت را در سیستم‌های برقی اندازه‌گیری کنند و از نظر فنی، سیستم‌های برقی را بررسی کنند.
- مانیتورینگ برق: مانیتورینگ برق یکی از ابزارهای مهم در تابلوهای برق است که برای نظارت بر وضعیت سیستم‌های برقی، جمع‌آوری داده‌های برقی و نمایش آنها به کاربران به کار می‌رود. با استفاده از این ابزار، کاربران می‌توانند وضعیت مصرف برق، فرکانس، ولتاژ، جریان، توان و سایر پارامترهای برقی را به راحتی نظارت کنند و در صورت بروز مشکلات، آنها را برطرف کنند. مانیتورینگ برق علاوه بر نظارت بر وضعیت سیستم‌های برقی، به کاربران اجازه می‌دهد تا با کاهش مصرف برق، هزینه‌های خود را کاهش دهند و بهبود عملکرد سیستم‌های برقی خود را تضمین کنند. این ابزار همچنین به کاربران امکان پیش‌بینی وقوع خطاهای سیستمی و جلوگیری از از دست رفتن داده‌ها و مختصات مفید در سیستم‌های برقی را می‌دهد.
به طور کلی، مانیتورینگ برق در تابلوهای برق می‌تواند به کاربران کمک کند تا مصرف برق خود را کاهش داده و مشکلات سیستم‌های برقی خود را برطرف کنند.
بهترین برندهای لوازم اندازه گیری تابلو برق
پس از معرفی انواع لوازم اندازه گیری در تابلو برق ، بد نیست با برندهای تولیدکننده این لوازم نیز آشنا شوید. در واقع در زمینه لوازم اندازه‌گیری تابلو برق، برندهای متعددی وجود دارند که هر کدام از آنها ممکن است ویژگی‌های منحصر به فرد خود را داشته باشند و شما پس از بررسی هر ویژگی، ابزاری که مورد نیاز شماست و کارایی بهتری دارد، انتخاب کنید. برخی از بهترین برندهای لوازم اندازه‌گیری تابلو برق عبارتند از:
- فلوک Fluke
- کرونا Corona
- چندفانکشن Chint
- ویکتور Victor
- اس‌تی‌ال STAL
- دیتا لاگر Data Logger
با این حال، هر کدام از این برندها ممکن است برای نیازهای خاص شما مناسب باشد. بهتر است قبل از خرید لوازم اندازه گیری تابلو برق، نیازهای خود را به دقت بررسی کرده و برندی را که بهترین ویژگی‌هایی را برای شما داراست، انتخاب کنید.
کلام آخر
تابلو برق به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های یک سیستم برقی، برای کارکرد صحیح و ایمنی به لوازم اندازه‌گیری مناسب نیاز دارد. همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، طیف وسیعی از لوازم اندازه گیری در تابلو برق وجود دارد که هرکدام عملکرد و ویژگی مخصوص به خود را دارد.
لزوم توجه به مواردی همچون کیفیت، برند تولیدکننده، نوع کارایی، ویژگی، اعتبار شرکت ارائه دهنده یا فروشنده و… هرکدام از این ابزارها در هنگام خرید ضروری است و باعث می‌شود وسیله‌ای کاربردی، اصل و با قیمت مناسب، تهیه کنید.
