تابلو برق یکی از انواع تجهیزات مورد نیاز برای ساختمان‌های معمولی یا هوشمند است. در واقع تابلو برق نوع محفظه و جعبه است که تمامی تجهیزات الکتریکی در آن قرار می‌گیرد. وجود این تجهیزات بدون این تابلو نه تنها خطر زیادی برای افراد و ساکنین ساختمان‌ها در پی دارد بلکه در صورت نبود آن ممکن است مشکلاتی مثل نوسانات برق یا شوک‌های الکتریکی هم به وجود بیاید. عوامل محیطی زیادی هستند که ممکن است موجب اختلال در این تجهیزات شوند و کارایی‌شان را دچار مشکل کنند. به همین منظور از تابلو برق ساختمان استفاده می‌کنند تا از این مشکلات و خطرات جانی افراد جلوگیری شود.
تابلو برق ساختمان چیست؟
تابلو برق نوعی محفظه به منظور تامین امنیت تجهیزات برقی و همچنین جان افراد و ساکنان ساختمان‌ها است. این در محفظه تمامی تجهیزات از جمله الکتریکی، کنترلی و حفاظتی قرار می‌گیرند. این محفظه‌ها نه تنها می‌توانند به خوبی از این تجهیزات مراقبت کنند بلکه باعث توزیع بهتر انرژی الکتریکی در ساختمان هم می‌شوند. زمانی که به هر دلیلی اختلالی در تجهیزات برقی ساختمان ایجاد شود، در صورت وجود تابلو برق ساختمان، تعمیر آن‌ها برای تکنسین‌ها راحت‌تر خواهد بود و آن‌ها زودتر می‌توانند مشکل را ریشه‌یابی و آن را حل کنند؛ لازم به ذکر است که با این محفظه‌ها نگهداری این تجهیزات هم راحت‌تر است و لازم نیست نگران آسیب زدن عوامل آسیب‌زای محیطی به آن‌ها باشید.
مهمترین کاربرد تابلو برق ساختمان در تامین امنیت و حفظ جان ساکنین ساختمان است. همانطور که می‌دانید کوچکترین ولتاژ برق می‌تواند حتی جان افراد را هم از آن‌ها بگیرد. به همین منظور باید از تابلو برق‌ها در ساختمان‌ها استفاده کرد تا خطر برق گرفتگی بر اثر برخورد با این تجهیزات یا اتفاقات این چنینی جلوگیری شود. تابلو برق‌ها از پیشگیری و وقوع اتفاقات ناگوار هم جلوگیری می‌کنند. مثلا فرض کنید جریان برقی بنا به دلایلی نامعلوم افزایش پیدا می‌کند، در این صورت تابلو برق‌ها مشکل را شناسایی و در سریعترین زمان تجهزات را از کار می‌اندازند تا مبادا اتفاقا و حادثه‌های خطرناک به وقوع بپیوندند.
همچنین بخوانید: تابلو برق هوشمند ساختمان
تجهیزات تابلو برق ساختمان
تابلو برق ساختمان از تجهیزات مختلفی مثل رله هوشمند یا PLC و کلید هوایی ایجاد می‌شود. این تجهیزات به کارایی هر چه بیشتر تابلوها کمک می‌کنند و کارایی‌شان را افزایش می‌دهند. در ادامه نسبت به توضیح هر کدام از این تجهیزات می‌پردازیم و نکاتی را در موردشان خواهیم گفت:
کلید اتوماتیک
در تابلو برق‌ها یک کلید اتوماتیک وجود دارد که وظیفه‌ها قطع یا وصل کردن مدار الکتریکی یا محافظت از آن است.
کلید مینیاتوری
وظیفه اصلی کلید مینیاتوری محافظت از مدار برق است. در واقع این کلید با قطع جریان برق در زمان خطر، از بروز حادثه جلوگیری می‌کند. مثلا ممکن است جحریان بیش از اندازه‌ای از برق در مدار الکتریکی ایجاد شود که در نهایت موجب اتصالی و مشکلات این چنینی خواهد شد؛ این کلید وظیفه جلوگیری از این اتفاقات را دارد و ایمنی تابلو را افزایش می‌دهد.
محافظ جان
محافظت از جان افراد مهمترین فاکتور در تولید انواع تابلو برق ساختمان است، به همین دلیل در آن‌جا کلید محافظ جان تعبیه می‌شود. با این کلید در صورتی که افراد خواسته یا ناخواسته با با تجهیزات تابلو تماس پیدا کنند، احتمال برق گرفتگی‌شان کاهش پیدا می‌کند و جان‌شان حفظ می‌شود. این دستگاه همچنین مسئولیت حفظ امنیت تجهیزات در برابر آتش‌سوزی و… را نیز دارد. انواع کلید محافظ جان به صورت خانگی که تک فاز هستند و به صورت صنعتی که سه فاز هستند، تولید می‌شوند.
کنتاکتور
خاموشی یا روشنی مدارهای الکتریکی به وسیله این کلید که به صورت مغناطیسی است، انجام می‌شود. طراحی این کلید به گونه‌ای است که روی آن تیغه‌های مختلفی طراحی می‌شوند. از کنتاکتورها فقط در دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که توان و ظرفیت جریان‌های بالا را هم دارند.
کلید حرارتی
ارتباط بین موتور الکتریکی و منبع تحت کنترل کلید حرارتی است؛ در صورتی که خطری حساس شود، این کلید رابطه بین این دو را قطع می‌کند. در واقع این کلید به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از اتصالات کوتاه یا اضافه بار روی تابلو برق ساختمان تعبیه می‌شود.
بی متال
وظیفه اصلی بی‌متال مراقبت کردن از الکتروموتور است. این قطعه از فلزهایی ایجاد می‌شود که ضریب انبساط متفاوتی از هم دارند. چنانچه اضافه بار ایجاد شود، بی‌متال نقش سپر بلای الکتروموتور را بازی می‌کند و از بروز حادثه در آن جلوگیری خواهد کرد.
پوش باتن
نام دیگر پوش‌باتن، شستی است. این قطعه در تابلو برق ساختمان تعبیه می‌شود تا به آن فشار وارد کنید و سپس باعث ایجاد تغییر در جریان الکتریکی شوید. فرآیندی که توسط دستگاه‌ها طی می‌شود، توسط پوش‌باتن‌ها قابل کنترل است. طراحی سطح کلید پوش‌باتن برای دست انسان مناسب است و به همین دلیل به آن شستی هم می‌گویند.
رله کنترل فاز
رله کنترل‌ها هم نقش محافظ الکتروموتور را بازی می‌کنند. چنانچه مشکل و خطایی در سیستم تابلو برق ساختمان ایجاد شود، این قطعه با خروج تجهیزات از مدار، باعث افزایش ایمنی تابلو می‌شود.
تایمر یا رله زمانی
کنترل کردن مدارهایی که مد نظر هستند، به وسیله رله زمانی در یک بازه زمانی معلوم و مشخص امکان‌پذیر است.
اینورتر
وظیفه اینورتر کنترل دور الکتروموتور است. این قطعه با تبدیل جریان DC به AC، روی ولتاژ تاثیر می‌گذارد و می‌تواند دور موتور را کم یا زیاد کند. این قطعه باعث صرفه‌جویی در مصرف برق نیز می‌شود.
سافت استارتر
چنانچه ولتاژ برق به یک باره به الکتروموتور برسد، ممکن است باعث بروز حوادث و اتفاقات ناخواسته‌ای شود. به همین منظور از سافت استارتر در تابلو برق ساختمان استفاده می‌کنند تا الکتروموتور پیوسته و آرام کار خود را آغاز کند. با استفاده از این قطعه، عمر موتور بیشتر می‌شود.
چراغ سیگنال
چراغ‌های سیگنال فقط برای یک هدف خاص در تابلو برق ساختمان تعبیه نمی‌شوند بلکه تولیدکنندگان از قرار دادن‌شان در تابلوها اهداف مختلفی دارند. این چراغ‌ها نشان‌دهنده جریان برق در تابلو، فعال یا غیر فعال بودن کلید‌ها و در نهایت انواع خطا و مشکلات در تابلو هستند.
سنسور
وظیفه اصلی سنسورها در تابلو برق ساختمان تبدیل کمیت‌ها به یکدیگر است. مثلا این قطعه کمیت فشار را به کمیت دیجیتال یا آنالوگ تبدیل می‌کند.
انواع تابلو برق ساختمان
تابلو برق‌ها انواع مختلفی دارند که در زیر به بررسی و توضیح آن‌ها می‌پردازیم:
تابلو برق اصلی
وظیفه تابلو برق اصلی دریافت برق از کابل‌هایی است که از تیرهای برق داخل کوچه وارد ساختمان می‌شوند. این تابلو به وسیله جریان برق این سیم‌ها می‌توانند برق تمام واحدهای ساختمانی را تامین کند. تابلو برق اصلی را به طور معمول در درب ورودی ساختمان‌ها قرار می‌دهند. در این تابلو برق‌ها از اجزایی مثل کنتور، ورودی برق و خدمات استفاده می‌شود.
تابلو برق عمومی
تابلو برق عمومی را جزو با اهمیت‌ترین تابلو برق‌های ساختمان به شمار می‌آورند. این تابلوها از 15 خط مختلف ایجاد می‌شوند و آن را روی دیوارها تعبیه می‌کنند.
تابلو برق مینیاتوری
در تابلو برق‌های مینیاتوری می‌توان دسترسی کاملی به جریان برق داشت. مثلا اگر بخواهید می‌تواند برق یک واحد را قطع کنید در صورتی که برق واحدهای دیگر قطع نمی‌شود. تابلوهای مینیاتوری را هم در درب ورودی ساختمان‌ها نصب می‌کنند.
تابلو برق آسانسور
تابلو برق‌های آسانسور برای ساختمان‌هایی که طبقات زیادی دارد، بسیار مهم و کاربردی هستند. این ساختمان‌ها حتما باید به این تابلوها مجهز شوند تا بتوان برق آسانسورها را کنترل کرد.
تابلو برق واحدها
از تابلوهای برق واحدها معمولا به منظور کنترل برق سیستم‌های روشنایی واحدهای مختلف ساختمان‌ها یا برق‌رسانی به پریزهای آن‌ها استفاده می‌شود.
تابلو برق فشار ضعیف
اندازه تابلوهای فشار ضعیف از تابلوهای خانگی بزرگتر است و به همین دلیل در ساختمان‌های تجاری، کارخانه‌ها و… استفاده می‌شوند. تابلو برق فشار ضعیف در انواع مختلفی مثل رومیزی، دیواری و… تولید می‌شود.
مراحل نصب تابلو برق ساختمان
اولین مرحله در نصب تابلو برق شناخت موقعیت مناسب برای نصب تابلو است. بر اساس موقعیت نصب می‌توانید تصمیم بگیرید که از تابلوها آی‌پی دارد یا بدون آی‌پی استفاده کنید. شما باید نوع دیوار را بررسی کنید تا توکار یا روکار بودن تابلو مشخص شود. استفاده از تابلوهای توکار نیاز به بررسی دقیق و کامل دیوار دارد، مثلا شما باید ارتفاع تابلو را به صورت کامل روی دیوار در نظر بگیرید.
در نصب تابلوهای فلزی نیز باید به وزن و ضخامت تابلوها اهمیت دهید تا بر اساس آن‌ها وسایل مورد نیازتان را تهیه کنید. یکی از مهمترین مراحل نصب تابلو برق ساختمان شناخت محل باز شدن درب تابلو است که در آخر کار اهمیت آن بسیار جلوه می‌کند. اگر درب تابلو به سمت نامناسبی باز شود، مشکلات زیادی برایتان ایجاد می‌کند. چه ابزاری قرار است داخل تابلو باشد؟ به این نکته قبل از نصب تابلو اهمیت دهید تا بعد از اتمام کار به مشکل نخورید.
محل نصب، ارتفاع و ابعاد تابلو برق ساختمان
محل نصب تابلو برق ساختمان بر اساس شکل ظاهری آن تعیین می‌شود. مثلا تابلو برق‌های ایستاده که بیشتر مصارف صنعتی دارند، در نصب آن‌ها باید از پایه‌های خاصی استفاده کنید. تابلوهای دیواری نیز نوع دیگری از تابلوها هستند که ابعاد کوچکتری دارند و کاربردشان از تابلوهای ایستاده بیشتر است. شما می‌توانید این تابلوها را در بیشتر مجموعه‌ها بدون هیچ مشکلی نصب و استفاده کنید.
توضیح نقشه تابلو برق عمومی یا مشاعات ساختمان
از تابلو برق عمومی یا مشاعات برای محیط‌هایی استفاده می‌شود که تمامی ساکنین ساختمان از برق آن‌جا استفاده می‌کنند. به محیط مشترکی که همه ساکنین از آن استفاده می‌کنند، مشاع می‌گویند. تکنسین‌ها این تابلوها را در دسترس نصب می‌کنند تا بعدا بتوان به راحتی از آن استفاده کرد. تابلوهای عمومی یا مشاعات در نقشه‌ها به صورت GP هستند. برای اینکه این تابلوها تولید شوند، باید نقشه تابلو و برآورد خط (بررسی میزان مدارهایی که نیاز هستند) در ابتدا انجام شود. بعد از برآورد خط‌ها، فرم تابلوهای عمومی یا مشاعات روی دیوارها تعبیه می‌شود.
توسعه می‌کنیم دیوارهای گچی را برای نصب تابلوهای مشاع در نظر بگیرید چرا که این تابلوها به راحتی به این دیوارها وصل می‌شوند. در صورتی که دیوار گچی نبود، حتما از ساپورت برای محکم کردن تابلو برق استفاده کنید. مرحله لوله‌گذاری یکی از مهمترین مراحل در نصب و استفاده از تابلو برق عمومی است که بر اساس تعداد زیر خط فریم اجرا می‌شود. تکنسین‌ها برای لوله‌گذاری لوله‌ها را در ابعادی مشخص برش می‌دهند و بعد از اینکه این کار را انجام دادند، وارد مراحل نازک‌کاری، سیم‌کشی و سربندی تابلو خواهند شد.
قیمت ساخت و نصب تابلو برق ساختمان به چه عواملی بستگی دارد؟
قیمت نصب و ساخت تابلو برق بر اساس نوع محفظه‌شان تعیین می‌شود. همچنین فشار تابلو برق که به صورت قوی یا ضعیف است نیز در قیمت آن تاثیرگذار است. چه نوع کلید و پریزی استفاده می‌کنید و دستگاه یا قطعات نصب شده در تابلو برق ساختمان چه هستند؟ تمامی این‌ها ملاکی برای قیمت‌گذاری تابلو برق ساختمان هستند. به شکل ظاهری تابلو برق نیز دقت کنید چرا که این هم یکی از فاکتورهای مهم در تعیین قیمت آن است.
بیشتر بخوانید: تابلو برق چنج اور چیست؟
جمع‌بندی
در این مطلب سعی کردیم تمام آنچه باید در مورد تابلو برق ساختمان بدانید را به شما بگوییم. همانطور که خواندید، تابلو برق ساختمان به منظور محافظت از جان افراد و تجهیزات برقی و الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تابلوها جزو مهمترین و کاربردی‌ترین تجهیزات برای افزایش ایمنی در ساختمان‌های معمولی یا هوشمند هستند. حتی اگر ساختمان شما معمولی و فواید تجهیزات خاصی است، باز هم باید یکی از انواع این تابلوها را بر اساس بررسی تکنسین‌ها در آن‌جا نصب کنید تا ایمنی آن‌جا را افزایش دهید و استفاده بهتری از برق کنید.
حالا انواع تابلو برق ساختمان‌ها به جزو جدانشدنی زندگی ما تبدیل شدند. این تابلوها در انواع مختلف‌شان باعث کنترل بیشتر روی جریان برق الکتریکی می‌شود. برق عاملی خطرناک است که اگر کنترل و مدیریت نشود، خسارت‌ها و صدمه‌های جبران‌ناپذیری چه به صورت مالی و چه به صورت جانی می‌آفریند؛ به همین دلیل باید تجهیزات کنترل و مدیریت آن را تکمیل کرد تا در مواقعی که احتمال بروز حادثه وجود دارد، از این اتفاقات جلوگیری کنید.
حالا با مفهوم تابلو برق ساختمان آشنا هستید، تجهیزات آن را می‌دانید و با انواع آن را می‌شناسید. همچنین در مورد تابلو برق عمومی یا مشاعات نکته مهمی را به شما گفتیم و فاکتورهای مهم در مورد قیمت تابلو برق ساختمان عوامل مهم در قیمت‌گذاری ساخت و نصب این تابلوها را هم با شما در میان گذاشتیم.
چنانچه نیاز به اطلاعات بیشتری دارید می‌توانید با کارشناسان سایت ما در تماس باشید، همچنین می‌توانید از کارشناس‌ها و متخصصان فعال در این زمینه نیز کمک بگیرید.
