تابلو برق به عنوان یک دستگاه الکترونیکی برای کنترل و مدیریت سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی در صنایع و ساختمانها استفاده میشود. تاریخچه تابلو برق به قدمتی بیش از صد سال برمیگردد.
سال‌های ۱۸۸۰ و ۱۸۹۰
در سال‌های ۱۸۸۰ و ۱۸۹۰، تکنولوژی برق در حال پیشرفت بود و اولین تابلوهای برق برای کنترل سیستمهای الکتریکی ساخته شدند. این تابلوها از رله‌های الکترومکانیکی، کلیدها، و نوار فولادی‌های تقویت شده ساخته شده بودند. این تابلوها برای کنترل سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی، مانند سیستمهای راه آهن، سیستمهای آب و فاضلاب، و سیستمهای صنعتی استفاده می‌شدند.
در سال‌های بعدی، با پیشرفت تکنولوژی، تابلوهای برق به شکلی پیچیده‌تر و با قابلیت کنترل بیشتر طراحی شدند. در دهه ۱۹۳۰، تابلوهای برق با استفاده از لامپ‌های نشانگر و در دهه ۱۹۴۰ با استفاده از ترانزیستورها بهبود یافتند. در دهه ۱۹۶۰، تابلوهای برق دیجیتال با استفاده از تراشه‌های مدار یکپاره‌ای طراحی شدند که قابلیت کنترل بیشتر، دقت بیشتر، و کارایی بیشتری را در مقایسه با نسل قبلی تابلوهای برق داشتند.(تاریخچه تابلو برق)
در دهه ۱۹۸۰، با پیشرفت تکنولوژی کامپیوتر، تابلوهای برق هوشمند به وجود آمدند. این تابلوها دارای قابلیت کنترل بسیار بالا، دقت بیشتر، و قابلیت برنامه‌ریزی و سفارشی‌سازی بیشتری را داشتند. با استفاده از کامپیوتر، تابلوهای برق به سادگی می‌توانستند از راه دور کنترل شوند و به صورت زنده مانیتورینگ شوند. در دهه ۱۹۹۰، با پیشرفت تکنولوژی شبکه‌های کامپیوتری، تابلوهای برق پیشرفته تری طراحی شدند. این تابلوها دارای قابلیت ارتباط با سایر تجهیزات، مانند دستگاه‌های اندازه‌گیری، سنسورها، و دستگاه‌های کنترل دیگر بودند. همچنین، با استفاده از شبکه‌های کامپیوتری، این تابلوها می‌توانستند اطلاعات خود را به سیستمهای مرکزی ارسال کنند و به صورت خودکار اطلاعات را به روز رسانی کنند.(تاریخچه تابلو برق)
در دهه ۲۰۰۰، با پیشرفت تکنولوژی اینترنت اشیاء، تابلوهای برق هوشمند به شکلی پیشرفته‌تر طراحی شدند. این تابلوها قابلیت ارتباط با دستگاه‌های دیگر، مانند گوشی‌های هوشمند و سایر دستگاه‌های اینترنت اشیاء را داشتند. با استفاده از این تکنولوژی، تابلوهای برق می‌توانستند اطلاعات خود را به صورت آنلاین با سیستمهای مرکزی به اشتراک بگذارند و در صورت بروز مشکلات، به صورت خودکار به اطلاع کارکنان برسانند.
از آن زمان به بعد، تابلوهای برق هوشمند به شکلی پیشرفته‌تر و با استفاده‌های بیشتری طراحی شده‌اند و همچنان در بسیاری از صنایع و ساختمانها استفاده می‌شوند. تکنولوژی هایی مانند شبکه‌های کامپیوتری، اینترنت اشیاء، هوش مصنوعی و یادگیری عمیق نیز در طراحی تابلوهای برق هوشمند به کار گرفته می‌شوند که امکانات بیشتری را برای کنترل و مدیریت سیستمهای الکترونیکی و الکتریکی فراهم می‌کنند. همچنین، با رویکرد های انرژی پایدار، تابلوهای برق با منابع انرژی تجدیدپذیر و کارایی بالاتر طراحیمی‌شوند تا به بهره وری بیشتر و کاهش مصرف انرژی کمک کنند.
تعریف تابلو برق
تابلو برق یک دستگاه الکترونیکی است که برای کنترل و مدیریت سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی در صنایع و ساختمانها استفاده میشود. تابلو برق به عنوان یک مرکز کنترلی برای سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای ایمنی و کارایی بهینه سیستم، باید به درستی طراحی و مونتاژ شود.
قطعات تابلو برق
تابلو برق شامل چندین قطعه الکتریکی، مانند قطعات مدار بسته، قطعات مدار باز، مینیاتور مدارهای کنترلی، کلیدهای تعمیر و نگهداری و دیگر قطعات الکتریکی است که در اکثر موارد برای تحقق یک تابلو برق نیاز است. تابلو برق باید بر اساس استانداردهای مربوط به سیستمهای الکتریکی و الکترونیکی طراحی شده و ساخته شود.
تابلو برق معمولاً دارای چندین قسمت است که شامل قسمت‌های اصلی و فرعی میشود. قسمت اصلی تابلو برق شامل منبع تغذیه، قطعات اصلی مدار، محافظت‌های الکتریکی، و کنترل‌هاست. قسمت فرعی تابلو برق شامل قطعات کمکی مانند نمایشگرها، سنسورها، و دیگر قطعات الکتریکی است.
یکی از مهمترین استانداردهایی که باید برای طراحی و ساخت تابلو برق رعایت شود، استاندارد IEC 61439 است. این استاندارد شامل الزامات طراحی، مواد و تجهیزات، آزمون و تایید، مونتاژ و نصب، و مستندات است. برای رعایت این استاندارد، تابلو برق باید با توجه به نیازهای سیستم الکتریکی و الکترونیکی طراحی و ساخته شود.
تابلو برق باید برای ایمنی و کارایی بهینه سیستم، دارای محافظت‌های لازم باشد. این محافظت‌ها شامل محافظت از مدارهای الکتریکی در برابر برق‌گرفتگی، حفاظت از تجهیزات دربرابر اضرار ناشی از نوسانات و افزایش ولتاژ، و محافظت از تجهیزات در برابر جریان‌های بالا و کوتاه مدت می‌شوند. همچنین، تابلو برق باید مجهز به ابزارهای ایمنی باشد که در صورت بروز مشکلات، مانند خاموش شدن خودکار سیستم، فعال شوند.
به علاوه، تابلو برق باید برای جلوگیری از خرابی و از دست رفتن اطلاعات طراحی شده باشد. برای این منظور، تابلو برق باید قابلیت ذخیره و بازیابی داده‌ها را داشته باشد. همچنین، تابلو برق باید با محافظت‌های لازم در برابر ورودی و خروجی‌های خود مجهز شده باشد تا در صورت نوسانات برق و ورودی‌های ناپایدار، سیستم به درستی عمل کند.
در نهایت، تابلو برق باید با استفاده از نرم‌افزارهای مدیریتی مربوطه قابل برنامه‌ریزی و کنترل شود. این نرم‌افزارها به کاربر امکان می‌دهند تا وضعیت تابلو برق را به صورت زنده مانیتورینگ کنند و در صورت بروز مشکلات، به سرعت آنها را تشخیص دهند و برطرف کنند.
با توجه به اهمیت تابلو برق در صنایع و ساختمانها، طراحی و ساخت تابلو برق باید توسط با رعایت استانداردهای الکتریکی و الکترونیکی صورت گیرد. همچنین، تابلو برق باید با محافظت‌های لازم و ابزارهای ایمنی مناسب مجهز شده باشد. با استفاده از نرم‌افزارهای مدیریتی مناسب، تابلو برق می‌تواند به صورت دقیق و کارآمد کنترل شود و در صورت بروز مشکلات، به سرعت تشخیص داده و برطرف شود.
