همه تجهیزات صنعتی، تاسیسات روشنایی، سیم و کابل، ماشین‌آلات و غیره در مواردی مانند اضافه‌بار و اتصال کوتاه باید محافظت شوند. برای این کار معمولا از تجهیزات حفاظتی استفاده می‌شود. در این تجهیزات موتور کلید اتوماتیک نقش مهمی برعهده دارد. این قطعه دارای مزایای خاصی در تجهیزات الکتریکی است که باید به آن توجه بیشتری شود.
در این مقاله از آرین پرتو قصد داریم به این سوالات پاسخ دهیم که موتور کلید اتوماتیک چیست؟ چند نوع دارد؟ نحوه کارکرد آن چگونه hsj؟ چه کاربردهایی دارد؟ و از چه بخش‌هایی تشکیل شده است؟ اگر شما هم مشتاق هستید به جواب این سوالات برسید تا پایان مقاله همراه باشید.
موتور کلید اتوماتیک چیست؟
موتور کلید الکتریک جز کلیدهای موجود در وسایل حفاظت الکتریکی است. این کلید از نوع مخصوصی از قالب‌های تزریقی ساخته می‌شود. از ویژگی‌های مثبت آن می‌توان به کوچک‌بودن آن اشاره کرد. در مقابل ویژگی منفی هم دارد؛ برای مثال اگر خراب شود نمی‌توان آن را تعمیر کرد و همچنین نسبت به کلیدهای هوایی قدرت قطع کمتری دارد.
موتور کلید الکتریک در حالت عادی به‌صورت دستی خاموش و روشن می‌شود؛ اما در صنایع حساس مانند مکان‌های نظامی، بیمارستان و … باید همیشه دارای برق باشند؛ چون در این مکان‌ها و در صورت قطعی برق نمی‌توان سریعا به آن آنجا رفت و کلید را روشن خاموش کرد؛ پس می‌توان گفت این تغییر وضعیت باید به‌صورت اتوماتیک انجام شود.
برای اینکه موتورهای کلید الکترونیک به‌طور خودکار قطع یا ریست شوند باید از عملگرهای موتوری کمک گرفت.
بیشتر بخوانید: شمش مسی تابلو برق چیست؟
انواع موتور کلید اتوماتیک
بعد از اینکه فهمیدیم موتور کلید اتوماتیک چیست اکنوان باید انواع موتور کلید اتوماتیک را بشناسیم. در حالت کلی می‌توان آن‌ها را به 5 نوع زیر تقسیم کرد:
کلیدهای مینیاتوری
کلیدهای مینیاتوری را معمولا در تابلوهای روشنایی و تابلوهای توزیع با توان کم یا برای حفاظت از مدار کنترل و فرمان تجهیزات و تاسیسات برقی استفاده می‌کنند. حداکثر جریانی که برای این نوع کلید مناسب بوده 125 آمپر است. پس جریان قطع اتصال کوتاه کلیدهای مینیاتوری چندان بالا هم نیست.
کلیدهای حافظ موتور
همان‌گونه که از نام آن مشخص است برای حفاظت از موتور کاربرد دارد. این کلیدها را معمولا تا 100 آمپر می‌سازند و برای موتورهایی تا 55 کیلو آمپر ایده‌آل است.
کلیدهای محافظ جان
برای اینکه از خطرات نشتی جلوگیری کرد و از جان افراد در برابر برق‌گرفتگی حفاظت کرد، از این نوع کلید استفاده می‌شود. این نوع کلیدها با توجه به حساسیتی که دارند به دو نوع صنعتی و خانگی تقسیم می‌شوند. بر این اساس اگر مقدار حساسیت تا 30 میلی‌آمپر باشد از جان افراد حفاظت می‌کند و اگر بیشتر از این مقدار باشد از تجهیزات صنعتی مراقبت می‌کند. اما این نوع کلید چگونه کار می‌کند؟
اساس کار آن‌ها برمبنای مقایسه جریان ورودی و خروجی است به‌گونه‌ای که اگر جریان نشتی در مداری که در آن قرار دارد بیشتر از حساسیت کلید باشد کلید عمل می‌کند و در نهایت مدار را قطع می‌کند. همچنین این نوع کلید اتوماتیک از خطر آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند.
کلیدهای اتوماتیک کمپکت
در شبکه‌های توزیع در صورتی برگشت جریان یا افت بیش‌از حد ولتاژ، مدار به‌صورت اتوماتیک قطع و هشدارهای لازم به صدا در می‌آید. در این مواقع از کلیدهای اتوماتیک کمپکت (MCCB) استفاده می‌شود.
کلیدهای اتوماتیک هوایی
در آمپرهای بالا از این نوع کلیدها استفاده می‌شود. کلیدهای اتوماتیک هوایی در ورودی تابلوها کاربرد دارد. در این قسمت از تابلوها علاوه‌بر اینکه جریان بالایی وجود دارد، جهت برقراری کامل بین کلیدهای ورودی و خروجی از نوع کامپکت استفاده می‌شود. در داخل کلیدهای هوایی رله‌هایی تعبیه شده است که وظیفه آن‌ها تاخیر جهت تامین Selectivity از طریق صدور فرمان قطع خواهد بود.
بیشتر بخوانید: تعمیر و نگهداری موتورخانه
نحوه کارکرد موتور کلید اتوماتیک
نحوه کارکرد موتور کلید اتوماتیک چگونه است؟ در حالت کلی از این کلید برای قطع و وصل‌کردن بار، تعویض بین منبع تغذیه همیشگی و پشتیبان و همچنین عوض‌کردن به وضعیت یک منبع جایگزین استفاده می‌شود.
عملکرد موتور کلید اتوماتیک در زمان راه‌اندازی موتور به‌صورت کلی، در هنگام کوپلینگ هم‌زمان و کنترل خودکار مشخص‌شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از کاربردهای اصلی و مهم موتور کلید الکتریک، قطع و وصل و یا تنظیم دوباره کلیدهای اتوماتیک کمپکت (MCCB) به کمک مکانیسم موتور است.
در موتور کلید اتوماتیک هماهنگی و کنترل ارتباط مکانیسم موتور به کمک ارتباط با شبکه انجام می‌شود و برای انجام دادن این عملکرد باید کارهای زیر انجام شود:
- باید ماژول کنترل موقعیت قطع BSCM و سیم NSX نصب و راه‌اندازی شوند؛
- ارتباط‌ها و ترمینال‌های مکانیسم موتوری باید استفاده شوند.
هدف از وصل‌شدن ماژول BSCM به شبکه به کمک سیم NSX دستور قطع، وصل و درخواست ریست یا تنظیم دوباره آن و همچنین منتقل کردن کلید اتوماتیک به حالت‌های آف و آن انجام می‌شود. در واقع کنترل فرمان به‌وسیله ماژول BSCM انجام خواهد شد.
دکمه سبز رنگی روی موتور کلید اتوماتیک در حالت اصلی قرار می‌گیرد. حالت اول آن، یک یا همان ON است و بدین معنی است که کلید به‌صورت دستی یا اتوماتیک وصل شده است. حالت دوم آن صفر یا همان OFF است و به این معنی است که کلید در حالت خاموش یا قطع قرار دارد.
کاربرد و مزایای موتور کلید اتوماتیک
مزایای و کاربرد موتور کلید اتوماتیک چیست؟ این کلید چند مزیت اصلی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- عملگر موتور امکان قطع، وصل و یا ریست را از راه دور ایجاد می‌کند؛
- از رله‌های داخلی و سوئیچ‌ها جهت کنترل عملکرد موتور استفاده خواهد شد تا از اضافه بار جلوگیری کند؛
- استفاده دستی را فراهم می‌کند؛
- به کاربر اجازه می‌دهد که به‌صورت دستی تریپ کند.
همه این موارد جزء مزایای موتور کلید اتوماتیک هستند.
معرفی بخش‌های موتور کلید اتوماتیک
بخش‌های موتور کلید اتوماتیک چیست؟ هر کلید از چند بخش زیر تشکیل‌شده است:
- واحد تریپ
- کنترل وضعیت قطع و وصل موتور
- کلید برای قفل‌کردن موتور در وضعیت خاموش
- مدیریت نیروی ذخیره‌شده در وضعیت دستی
- برچسب اطلاعاتی
- علامت وضعیت وصل و یا قطع موتور
- علامت موقعیت کنترل
- قرار دادن در وضعیت خاموش
- سرب مهروموم موتور
- حالت انتخاب وضعیت دستی یا اتوماتیک
بیشتر بخوانید: تابلو برق ستاره مثلث
سخن پایانی
برای اینکه بتوانید تجهیزات صنعتی، تاسیسات روشنایی، ماشین‌آلات، سیم و کابل و غیره را حفاظت کنید به تجهیزات حفاظتی نیاز دارید. موتور کلید اتوماتیک نقش بسیار مهمی در این نوع تجهیزات دارد. کلید دارای انواع مختلفی است که هر یک از آن‌ها کاربردهای خاص خودشان را دارند. در این مقاله ضمن معرفی همه آن‌ها نحوه کاکرد، کاربرد و مزایای و همچنین بخش‌های مختلف این کلیدها بررسی شد.
