در خصوص این سوال که تابلو برق ماژولار چیست، باید از اینجا شروع کنیم که پنل های ماژولار یا همان تابلوهای برق کشویی، کاربردهای متنوع و پیچیدگیهای فنی زیادی دارند همین امر باعث شده تا به چندین نوع مختلف تقسیم شوند. در ادامه، توضیحات مفصل درباره چهار نوع اصلی تابلوهای برق کشویی ارائه خواهیم داد. انواع تابلو برق کشویی شامل تابلوهای کنترل موتورها، تابلوهای کشویی مرکز قدرت، تابلو برق ماژولار و تابلوهای برق با دسترسی از جلو و از پشت است.
۱. تابلوهای کنترل موتورها (Motor Control Center – MCC)
تابلوهای کنترل موتورها یا MCC، برای کنترل و مدیریت موتورها و تجهیزات الکتریکی در صنایع مختلف راه اندازی میشوند. این تابلوها تنها برای عملکردهای صنعتی طراحی و مونتاژ میشوند. MCC مجموعهای از درایورها، کلیده حفاظتی و مدارهای کنترلی بوده و بهطور همزمان موتورهای الکتریکی را کنترل میکنند. طراحی MCC به گونهای است که موتورهای الکتریکی را در برابر بارهای قوی مقاومت محافظت کرده و مانع از خرابی قطعات آنها میشوند.
اپراتورها با تابلوهای کنترل موتورها، وضعیت موتورها را به طور کامل بررسی کرده و میتوانند عملیات را از راه دور کنترل و عیبیابی کنند. اکثر MCC بهصورت مدولار طراحی شدهاند. یعنی میتوان واحدهای مختلف را به تابلو اضافه یا از آنها حذف کرد. این ویژگی به کاربران اجازه میدهد تا بهراحتی سیستم را گسترش یا تغییر دهند.
طراحی مدولار و کشویی تابلو برق MCC باعث شده تا فضای کمتری را اشغال کرده و در عین حال امکانات زیادی را ارائه دهند. مانند تابلو برق ماژولار دسترسی به تجهیزات برای تعمیر و نگهداری آسان بوده و اپراتورها به بخشهای مختلف تابلو دسترسی دارند. طراحیهای پیشرفته تابلوهای کنترل موتورها از سیستمهای حفاظتی و کنترلکنندههای هوشمند تشکیل شده و امنیت و ایمنی سیستم را افزایش میدهند.
۲. تابلوهای کشویی مرکز قدرت (Power Center)
برای توزیع برق و مدیریت بارهای الکتریکی با ولتاژهای بسیار بالا و جریانهای قوی از تابلوهای کشویی مرکز قدرت کمک میگیرند. به طور مثال در ساختمانهای صنعتی و تجاری بزرگ که جریان الکتریسیته در مقیاس وسیعتری توزیع میشود احتیاج به تابلو برقهایی با قدرت بالا است.
قطعات تابلوهای کشویی مرکز قدرت، از چندین قسمت مهم تشکیل شده است. قطعات این تابلو برق به گونهای است که توزیع برق در مقیاس بالاتر را با ایمنی و استاندارد بیشتری انجام داده و مهمترین قطعات آن شامل کلید قدرت، بریکر و ترانسفورماتورها هستند.
تابلوهای مرکز قدرت برای مدیریت بارهای بزرگ و پیچیده طراحی شدهاند و قادر هستند بارهای متنوعی را از منابع مختلف پشتیبانی کنند. بهطور معمول بهصورت کشویی طراحی شدهاند و به کاربران این امکان را میدهد تا واحدهای مختلف را بهراحتی اضافه یا حذف کنند.
تابلو برق Power Center مانند تابلو برق ماژولار، میتواند بارهای بزرگ و پیچیده را مدیریت کند. طراحی کشویی این تابلوها اجازه میدهد تا اپراتور بر روی آنها تغییرات لازم را انجام داده و در صورت لزوم ارتقا بخشد.
۳. تابلوهای برق ماژولار
تابلو برق ماژولار طراحی انعطاف پذیری داشته و به راحتی قابل تنظیم برای مصارف گوناگون است. این تابلوها شامل واحدهای ماژولار بوده و به سیستمهای دیگر اضافه یا از آنها حذف میشوند. طراحی تابلو برق ماژولار بر پایه مدولار انجام میشود. تابلوهای برق ماژولار از واحدهایی تشکیل میشوند که بهطور مستقل عمل کرده و میتوان آنها را بهراحتی به سیستم اصلی متصل یا از آن جدا کرد.
مدولار بودن تابلو ماژولار یک آپشن در محیطهای صنعتی و تجاری مفید شناخته میشود و تغییرات و ارتقاء دادن مکرر و بدون دردسر خواهد بود. اپراتور با استفاده از تابلوی ماژولار میتواند تجهیزات آن را تغییر یا اضافه کند، بدون اینکه نیاز به تغییرات عمده در سیستم برق باشد. از نظر تکنسینها مدیریت و نگهداری تابلوی ماژولار آسانتر از دیگر تابلوها است.
تابلوهای برق ماژولار بهطور قابل توجهی انعطافپذیری سیستمهای برقی را افزایش داده و اپراتور با تغییر دادن قطعات میتواند در مدت زمان کوتاهی آن را تعمیر یا ارتقا دهد. یعنی طراحی آن به گونهای است که تعمیر و ارتقا دادن آن احتیاج به زمان طولانی ندارد.
تابلوهای برق با دسترسی از جلو و از پشت
برای اینکه دسترسی به قسمتهای مختلف تابلو آسان بوده و احتیاج به حرکت دادن آن نباشد تابلو برق کشویی را به دو صورت دسترسی از جلو و دسترسی از پشت طراحی میکنند.
- دسترسی از جلو: تابلوهای برق با دسترسی از جلو به گونهای طراحی میشوند تا کاربران در مواقع تعمیر و نگهداری به اجزای داخلی تابلو دسترسی داشته باشند. این تابلوها شامل دربهایی هستند که بهطور مستقیم به قسمتهای داخلی تابلو باز میشود.
- دسترسی از پشت: تابلوهای برق با دسترسی از پشت بهگونهای طراحی میشود تا برای دسترسی به قسمتهای داخلی تابلو نیاز به باز کردن دربهای پشتی دارند.
اجزای تابلو برق ماژولار چیست؟
تابلو برق ماژولار از اجزای مختلفی تشکیل شده و به صورت ماژولهای جداگانه قابل نصب، تعویض و مدیریت هستند. تابلو ماژولار از قطعات و ماژولهای مختلفی تشکیل شدهاند و هر کدام عملکرد خاص خود را دارند. به دلیل ساختار ماژولار، میتوان تجهیزات اضافی را به تابلو برق اضافه کرد یا تغییرات لازم را بدون نیاز به تعویض کل تابلو اعمال کرد. اجزای تشکیلدهنده تابلو برق ماژولار شامل موارد زیر است:
نام اجزا | عملکرد |
بدنه تابلو ماژولار | بدنه تابلو برق از ریلهای نصب ماژول، درب و اجزای دیگر ساخته شده است. بدنه از مواد مقاوم مانند فولاد یا آلومینیوم ساخته شده و دارای محفظهای برای نصب ماژولها است. |
ماژولهای ورودی | ماژولهای ورودی وظیفه دریافت و توزیع برق ورودی را بر عهده داشته و از کلیدهای اصلی و فیوزها تشکیل میشوند که جریان برق را به سایر ماژولها توزیع میکنند. |
ماژولهای قطع و وصل | شامل کلید، کنتاکتور و رلهها بوده و برای کنترل و قطع و وصل جریان برق کاربرد دارد. |
ماژول حفاظتی | ماژول حفاظتی از فیوز، بریکر یا کلیدهای اتوماتیک و رلههای حفاظتی تشکیل شده و برای حفاظت از تجهیزات در برابر اضافه بار، اتصال کوتاه و سایر مشکلات الکتریکی طراحی شدهاند. |
ماژول اندازهگیری و کنترل | ابزارهای اندازهگیری مانند آمپرمترها، ولتمترها و تجهیزات کنترل مانند PLC هستند و برای نظارت و کنترل سیستمهای الکتریکی کاربرد دارد. |
ماژول ارتباطی | برای ارتباط با سایر سیستمها و تجهیزات شبکههای صنعتی در تابلو برق احتیاج به ماژول ارتباطی است. منظور از ماژول ارتباطی، یعنی ماژولهای شبکه، ماژولهای ارتباطی RS-485 یا ماژول ارتباطی اینترنتی است. |
ماژولهای تهویه و خنککننده | برای خنک کردن تجهیزات درون تابلو برق به کار رفته و از فنها و سیستمهای تهویه تشکیل شده اند. |
ماژول سیمکشی و اتصال | ماژول سیمکشی و اتصال از ترمینالها، بلوکهای اتصال و سایر تجهیزات سیمکشی تشکیل شده و برای اتصال ماژولهای مختلف به یکدیگر و به سیستم اصلی کاربرد دارد. |
کلام آخر
تابلوهای برق کشویی به انواع مختلفی تقسیم بندی شده و هر کدام قابلیتهای متنوعی، برای کنترل و مدیریت سیستمهای برقی ارائه میدهند. تابلوهای کنترل موتورها بهطور خاص برای کنترل موتورها طراحی شدهاند، تابلوهای کشویی مرکز قدرت برای توزیع برق در مقیاس بزرگتر نصب میشوند. تابلو برق ماژولار با قابلیتهای انعطافپذیر و تابلوهای برق با دسترسی از جلو و از پشت، به اپراتور اجازه میدهد تا تعمیرات و نگهداری تابلو برق را به راحتی انجام داده و عملکرد سیستمهای برقی را بهبود بخشند.